Jakie koszty i modyfikacje urządzeń wynikną z wprowadzenia nowych banknotów euro?

2 maja 2013 roku w całej strefie euro do obiegu wszedł nowy banknot o nominale 5 euro. Po nim do obiegu stopniowo będą wprowadzane następne nominały z serii „Europa”. Nowe banknoty są bardzo dobrze zabezpieczone przed fałszerstwami i łatwo akceptowane przez urządzenia do obsługi gotówki. Jakiego rodzaju zabezpieczania zastosowano? Czy z wprowadzenia nowych banknotów wynikną dodatkowe koszty dla banków? Jakie zmiany trzeba będzie wprowadzić w urządzeniach? Jakie będą konsekwencje dla osób posługujących się nowymi banknotami serii „Europa”?

Nowa odsłona banknotów Euro staje się faktem

Po jedenastu latach od wprowadzenia euro, Europejski Bank Centralny (ECB) rozpoczął proces wymiany banknotów na nowocześniejsze odpowiedniki. W maju do obiegu wejdzie pierwszy banknot nowej serii „Europa” o nominale 5 euro. Proces wymiany wszystkich nominałów zaplanowano na kilka lat. ECB planuje stopniowe wprowadzanie do obiegu banknotów od najniższego nominału do najwyższego. Nominały banknotów pozostaną takie same jak w pierwszej serii – od 5 do 500 Euro. Wzory nowych banknotów będą również kontynuacją poprzednich. Wykorzystany będzie temat „Epoki i style” i utrzymana zostanie podobna kolorystyka.

Nowe banknoty – bez przełomu w nośnikach

Kiedy w 2002 roku euro wchodziło do obiegu, konieczne było wydrukowanie ogromnej liczby banknotów. ECB zdecydował się wtedy na wybór tańszych rozwiązań, np. drukowanie na papierze bawełnianym. Nowe banknoty będą także drukowane na tym samym nośniku i nic nie zapowiada, żeby do produkcji nowej serii w przyszłości zastosowano droższe podłoża, takie jak polimerowe czy hybrydowe. W przypadku banknotu 5 euro, najbardziej narażonego na zniszczenie, zdecydowano się jednak na zastosowanie dodatkowej warstwy ochronnej.

Jakiego rodzaju zabezpieczenia zastosowano w euro serii „Europa”?

Największy nacisk w nowych banknotach położono na zapewnienie wysokiego poziomu zabezpieczeń przed fałszowaniem. W procesie produkcji zastosowano nowoczesne rozwiązania reprodukcji obrazu. Projektanci przyjęli założenie, że nowe zabezpieczenia serii „Europa” powinny być łatwe do rozpoznania dla każdego.

Podstawowe zabezpieczenia to znak wodny przedstawiający portret Europy (postać z mitologii greckiej), wartość banknotu i okno. Zastosowano też hologram z portretem Europy (ten sam, który jest na znaku wodnym) oknem oraz wartością banknotu.

Oznaczenie nominału nadrukowano przy użyciu farby, której kolor w zależności od kąta padania światła zmienia się ze szmaragdowej zieleni w kolor ciemnoniebieski. Na banknocie wykonano nadruk wypukły, a w papierze bawełnianym wtopiono nitkę zabezpieczającą z białym symbolem waluty i nominałem.

Liczba zastosowanych zabezpieczeń jest zbliżona do tej z poprzedniej serii. Zwiększył się natomiast poziom zaawansowania niektórych elementów zabezpieczających. Jest tak w przypadku oznaczenia nominału, który poprzednio był prezentowany przez cyfry uzupełniające się pod światło, a w nowej serii zastosowano specjalną farbę zmieniającą kolor.

 Jakie modyfikacje będą konieczne w urządzeniach?

Drugim ważnym założeniem, które uwzględniono przy projektowaniu nowych banknotów, było zapewnienie jak najsprawniejszego wprowadzenia ich do obiegu. Dlatego też ECB do prac nad ich przygotowaniem zaprosił producentów sprzętu do obsługi banknotów. Celem współpracy było optymalne dostosowanie nowych banknotów do różnych modeli urządzeń. Mimo to, bez zmian w urządzeniach niestety się nie obędzie.

Zmiany będą konieczne w takich urządzeniach jak liczarki banknotów z weryfikacją autentyczności, sortery banknotów, testery, wpłatomaty,bankomaty recyklingowe i automaty kasjerskie. W Polsce stosunkowo mała liczba urządzeń rozpoznaje banknoty euro, więc na naszym rynku zmiany będą wprowadzane raczej na niewielką skalę.

W przypadku urządzeń obsługujących euro, najważniejszą modyfikacją będzie aktualizacja części systemów odpowiedzialnych za weryfikację autentyczności banknotów. Bez wprowadzenia tych uaktualnień nie będzie możliwe rozpoznawanie nowych banknotów, jako autentycznych. Konieczne będą zmiany w oprogramowaniach obsługujących urządzenia (tzw. firmware) lub wprowadzenie wzorów nowych banknotów do pamięci automatów. W niektórych przypadkach niezbędne mogą okazać się również zmiany sprzętowe.

Dostosowywanie urządzeń będzie związane z dodatkowymi kosztami

Przystosowanie urządzeń do nowych banknotów będzie niestety związane z dodatkowymi kosztami. Ich wysokość będzie oczywiście zależała od oferty danego dostawcy. Prawdopodobnie najczęściej dostępne będą dwa podstawowe modele zakupu usług: jednorazowa usługa modyfikacji urządzeń po ukazaniu się każdego nowego nominału lub wykupienie pakietu obejmującego upgrade w zakresie wszystkich nominałów.

W przypadku niektórych automatów będzie można zdalnie przeprowadzić modyfikację oprogramowania.  W większości przypadków jednak potrzebna będzie wizyta techników serwisowych. Jeśli jesteś zainteresowany bardziej szczegółowymi informacjami dotyczącymi dostosowywania urządzeń do nowych banknotów euro prosimy o kontakt z Redakcją.

Co będzie najbardziej pracochłonne przy wprowadzaniu nowego euro?

Największe koszty dla banków i innych firm obsługujących euro nie będą wynikały jednak z modyfikacji sprzętu, tylko z dodatkowych szkoleń. Konieczne będzie przeprowadzenie szkoleń kasjerów z rozpoznawania autentyczności nowych banknotów. Liczba kasjerów w bankach czy kantorach wskazuje, że takich szkoleń będzie bardzo dużo. Ze względu na skalę zapowiada się, że bedą to dość pracochłonne i kosztowne przedsięwzięcia. I to niezależnie od tego czy więcej będzie szkoleń wewnętrznych, zewnętrznych i czy często będzie stosowany e-learning.

Dla płacących banknotami Euro niewiele się zmieni

Dla osób płacących banknotami euro największą zmianą będzie posługiwanie się równocześnie różnymi banknotami o tych samych nominałach. ECB chce wyczerpać zapasy banknotów z pierwszej serii i dlatego przez kilka miesięcy będzie je wprowadzać do obiegu równocześnie z banknotami serii Europa. W przypadku „pięcioeurówek” przewiduje się, że już jesienią 2013 roku w obiegu będzie więcej nowych banknotów niż tych z poprzedniej serii.

Nie jest jeszcze znany termin, kiedy będą wycofane z obiegu banknoty euro z pierwszej serii. Banknoty te zachowają jednak swoją wartość bezterminowo. Obywatele będą mieli możliwość ich wymiany bez ograniczeń czasowych, w krajowych bankach centralnych Eurosystemu. Niewątpliwą korzyścią jest możliwość łatwego sprawdzenia czy dany banknot jest autentyczny. ECB zapowiada, że zabezpieczenia serii „Europa” będzie można łatwo sprawdzić dotykiem, spoglądając pod światło i pod odpowiednim kątem. Nie będą potrzebne do tego żadne przyrządy czy urządzenia.

Podsumowując

Wszystko wskazuje na to, że nowe zabezpieczenia okażą się bardziej skuteczne niż dotychczasowe. Będzie to oznaczało jeszcze mniejszą liczbę „fałszywek” euro w obiegu. Biorąc pod uwagę, że już teraz jest ich niewiele (wg ECB w pierwszej połowie 2012 wycofano tylko 251 tysięcy fałszywek z 14,6 bilionów banknotów w obiegu), nowe euro powinno być bardzo bezpieczne w użyciu. I dlatego koszty związane ze szkoleniami kasjerów i dostosowaniem urządzeń powinny przynajmniej częściowo się zwrócić. Im mniej fałszywych banknotów w obiegu, tym mniej strat i problemów związanych z obsługą gotówki.

Jeśli chciałbyś otrzymać dodatkowe informacje i materiały o nowych banknotach euro serii Europa, napisz (kkolodziejczyk@automatykabankowa.pl) lub zadzwoń (504 143 524) do nas.

Luty 2013