Jak długo jeszcze będziemy korzystać z gotówki?

Jeszcze niedawno wydawało się, że w dobie szybkiego wzrostu liczby kart bankowych i popularności bankowości elektronicznej, dni gotówki są policzone. Ostatnie badania przeprowadzone w Europie i w Polsce pokazują, że gotówka ma się jednak bardzo dobrze. Jakie są tego przyczyny? Jaki jest udział gotówki w wolumenie płatności detalicznych? Jaka jest przyszłość przed gotówką w systemach płatniczych? Przyjrzyjmy się bliżej tym zagadnieniom.

 

Wolumen transakcji gotówkowych w Europie

Pod względem liczby transakcji w Europie gotówka niewątpliwie nadal jest dominującym środkiem płatniczym. Potwierdzają to badania przeprowadzone przez RBR (Raport 2010). Wynika z nich, że transakcje gotówkowe w 2008 roku stanowiły 78% liczby płatności detalicznych. W Europie Centralnej i Wschodniej procent operacji gotówkowy detalicznych był jeszcze wyższy i wynosił aż 93%. Takie wyniki można uznać za zaskakujące, jeśli weźmie się pod uwagę jak intensywnie są promowane bezgotówkowe formy płatności.

 

Jaki jest koszt transakcji gotówkowych

Zaskoczyć mogą też wyniki analizy kosztu transakcji gotówkowych w porównaniu z transakcjami bezgotówkowymi. Otóż w Europie gotówka w użyciu jest znacznie tańsza. Ze statystyk wynika, że w 2008 roku jednostkowy koszt transakcji gotówkowej wynosił 0,28 € na transakcję, natomiast w przypadku operacji bezgotówkowych było to aż 0,92 € (źródło: RBR 2010). Zapewne jest to jedna z przyczyn utrzymującej się nadal dużej popularności gotówki.

 

Jak w Europie kształtuje się liczba banknotów w obiegu

Pomimo rosnącej liczby operacji dokonywanych z użyciem kart debetowych, zbliżeniowych czy telefonów komórkowych, liczba banknotów w obiegu stale rośnie. Według danych Europejskiego Banku Centralnego liczba banknotów w strefie Euro zwiększa się o około 9% rocznie. Na przykład w 2009 roku banknotów w obiegu było o 6% więcej w porównaniu z rokiem poprzednim. Ciekawą informacją jest też fakt, że liczba banknotów dolarowych w strefie Euro jest większa o 40% niż na początku millenium. Analizując te dane można wysnuć wniosek, że gotówka w Europie jeszcze długo będzie w użyciu.

 

Jakie są prognozy dla operacji gotówkowych w Europie

Badania przeprowadzone przez RBR w 2010 roku potwierdzają, że gotówka będzie jeszcze długo ważnym instrumentem płatniczym. Z badań tych wynika, że w 2014 roku operacje gotówkowe będą stanowiły 63% płatności detalicznych. Prognozy dla Europy zakładają co prawda, że do 2014 roku będzie następował wzrost udziału liczby operacji bezgotówkowych i spadek udziału operacji gotówkowych. Ale gotówka pozostanie główną metodą płatniczą również na koniec tego okresu. A jak będzie wyglądała przyszłość gotówki w Polsce ?

 

Popularność transakcji gotówkowych w Polsce

Jaka jest i będzie popularność operacji gotówkowych w Polsce można wywnioskować analizując wyniki badań płatności masowych przeprowadzonych przez NBP (czerwiec 2010). W 2009 roku płatności gotówkowe za 10 najbardziej popularnych usług (m.in. energia elektryczna, abonament RTV, woda, telefon, gaz) stanowiły 67% wolumenu transakcji. Udział płatności bezgotówkowych wzrósł do ponad 33 % z 17%  w 2006 roku. Jednak na zbliżonym poziomie do 2006 roku utrzymała się liczba płatności gotówkowych (około 800 milionów). Strukturę płatności za usługi masowe w 2009 roku przedstawiono na poniższym wykresie.

Struktura płatności masowych w Polsce w 2009 roku źródło: NBP

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Czy w Polsce będziemy jeszcze korzystać z gotówki na koniec dekady?

Wg prognoz NBP wynika, że do 2020 roku będzie rosła liczba płatności masowych i zwiększał się w nich udział operacji bezgotówkowych. W 2015 ma być dokonanych 1,28 – 1,44 miliarda płatności masowych z czego operacje gotówkowe mają stanowić około 45%. W 2020 roku płatności gotówkowe będą stanowiły około 30% z 1,4 -1,55 miliarda operacji. Pytanie otwarte czy nadal głównym sposobem płatności gotówkowej będzie wpłata na Poczcie. Może ostatnia akcja promocyjna Alior Banku „Opłacaj rachunki za darmo w placówkach” przyczyni się do zwiększenia udziału banków w realizacji tych płatności?

Analizując powyższe dane można stwierdzić, że pomimo wzrostu popularności płatności elektronicznych gotówka w Polsce jeszcze przez co najmniej kilkanaście lat będzie ważnym środkiem płatniczym. Na razie trudno sobie wyobrazić moment, kiedy zniknie ona całkowicie z naszego życia.

2011

 

Linki do innych artykułów dotyczących gotówki:

Jak będzie wyglądał i co będzie charakteryzowało banknot przyszłości?

Co w handlu bardziej się opłaca: gotówka czy karty?

Płatności bezgotówkowe na ścieżce wzrostu

Ważne informacje i premiery urządzeń podczas konferencji ICCOS EMEA 2012

KOMENTARZE

  1. Raczej bardzo długo – wystarczy spojrzeć na to co się działo w ostatnich dniach w USA (głownie wschodnie wybrzeże). Jednym z gromadzonych środków „na przetrwanie” na wypadek gdyby Irena miała wyrządzić większe szkody była gotówka.

    Niecały rok temu Szwecja prowadziła kampanię na rzecz całkowitej rezygnacji z gotówki – i polegli.

Dodaj komentarz