Jak raportować przetwarzanie gotówki zgodnie z nowymi wymogami NBP? – nowe informacje
NBP opublikował projekt sprawozdania kwartalnego, które banki będą przedstawiać od lipca 2018 roku. To kolejny etap przygotowań do wprowadzenia reformy. Raport ma uwzględniać urządzenia do przetwarzania gotówki w bankach i firmach CIT ich obsługujących. W zestawieniu powinna być też uwzględniona specyfikacja przetwarzanych banknotów i monet. Zakres sprawozdania przygotowano na podstawie wymogów obowiązujących w Eurosystemie. Są jednak istotne różnice między tymi przepisami. W większości banków spełnienie wymogów raportowania, prawdopodobnie będzie wymagało nowych inwestycji. Otrzymaliśmy z NBP dodatkowe informacje, które mogą pomóc w zrozumieniu nowych przepisów.
Sprawozdawczość kwartalna NBP w trakcie przygotowań
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, jakie towarzyszyły ubiegłorocznej publikacji Zarządzenia nr 19/2016 Prezesa NBP dotyczącego nowych reguł obsługi gotówki, bank centralny przedstawił uszczegółowienie nowych przepisów. O nowych przepisach i planie sukcesywnego ich doprecyzowywania, pisaliśmy w artykule „Ukazało się nowe zarządzenie NBP regulujące postępowanie z gotówką”.
Najnowsza publikacja NBP dotyczy danych, jakie od połowy przyszłego roku banki będą musiały raportować do banku centralnego. Przedstawiono też projekt sprawozdania. Kwartalne raporty będą zawierały szereg informacji związanych zarówno z infrastrukturą do obsługi gotówki jak i z ilością przetwarzanego pieniądza.
Według projektu banki będą musiały podawać informacje o rodzajach posiadanych urządzeń, ich producentach, a także o liczbie egzemplarzy będących w użyciu w danej lokalizacji. Informacje te trzeba będzie podawać w podziale na urządzeniach do liczenia i sortowania obsługiwane przez personel banku i na urządzenia obsługiwane przez firmę, której bank powierzył przeliczanie i sortowanie gotówki. Identyczny podział będzie obowiązywał przy urządzeniach takich jak bankomaty, wpłatomaty czy recyklery. Osobną tabelę poświęcono statystyce przetworzonych monet i banknotów w danym kwartale.
Raport NBP dotyczy złożonych zagadnień
Bez żadnej przesady można stwierdzić, że obszar którego ma dotyczyć raportowanie jest osobną dziedziną technologii. Dziedzina ta od wielu lat jest rozwijana przez banki i producentów automatyki. Trudno zatem zawrzeć w ramach jednego przejrzystego raportu wszystkie możliwe warianty rozwiązań stosowanych przez banki. Konieczna staje się szczegółowa analiza używanych w banku urządzeń i precyzyjne dookreślenie z regulatorem w jaki sposób prezentować posiadaną infrastrukturę. Z tych powodów Portal Automatyki Bankowej zwrócił się do NBP z prośbą o dodatkowe informacje, które mogą być bardzo pomocne w przygotowaniach banków do spełnienia wymogów nowej sprawozdawczości.
Nasze pytania dotyczyły m.in. rodzaju urządzeń jakie mają być uwzględnione w raportach. Zgodnie z odpowiedzią NBP, w raporcie banki będą zobowiązane do podawania liczby urządzeń do przetwarzania banknotów i bilonu. Konieczne będzie też zawarcie danych o urządzeniach przeliczających i sortujących polską walutę z funkcjonalnością pełnej weryfikacji autentyczności, jak i bez niej.
Konieczność podawania dokładnej specyfikacji obsługiwanej gotówki
Kolejny obszar wymagający analizy to sposób prezentacji liczby przetworzonych w danym kwartale monet i banknotów. Część raportu dotycząca przeliczonej w kwartale gotówki będzie wymagała podania danych z podziałem na wiele różnych kategorii. Na przykład, będzie trzeba uwzględnić liczbę monet i banknotów oddzielonych jako nienadające się do obiegu, nienadające się do sortowania maszynowego oraz liczbę ponownie wprowadzanych do obiegu, z wyłączeniem gotówki odprowadzanej do NBP. Konieczne będzie podawanie liczby monet i banknotów podejrzanych co do autentyczności.
Pojawia się pytanie jak należy klasyfikować banknoty przeliczone kilkakrotnie, np. w oddziale a następnie sortowni. Według NBP w przypadku przeliczania części banknotów przez bank, a pozostałej części przez CIT, w tabeli należy podawać liczbę jednostek przeliczonych łącznie przez te podmioty. Dodatkowo, jeśli firma CIT będzie przeliczać ponownie banknoty wcześniej przeliczone przez pracownika banku, dla uniknięcia dublowania danych, w tabeli nie należy podawać tej liczby.
Raportowanie spowoduje wprowadzanie nowych rozwiązań
Wszystkie dane będą musiały być podawane z podziałem na 14 nominałów – 5 rodzajów banknotów i 9 rodzajów monet. Przy ręcznym przeliczaniu bez pomocy specjalistycznych urządzeń i oprogramowania, uzyskanie tak szczegółowych informacji może być trudne do uzyskania.
Co bardzo istotne, NBP informuje, że w raportach będą musiały znaleźć się informacje o banknotach przyjętych i wydanych w sortowniach, oddziałach i urządzeniach samoobsługowych. Złożoność zagadnienia zwiększa fakt, że ma to dotyczyć wszystkich transakcji, które klienci dokonują w danym banku. Bez systemu informatycznego, pozyskiwanie tak szczegółowych danych i ich agregacja do wymogów raportu, może okazać się niemożliwe.
Nowe przepisy wymagają wielu przygotowań i konsultacji
Regulacje wprowadzane przez NBP będą miały duży wpływ na rynek obsługi gotówki. W bankach i firmach CIT mogą one spowodować konieczność znaczącej modyfikacji obecnych procesów gotówkowych. Bez wątpienia nowe przepisy są jednak potrzebne. Raportowanie jest jedną z najważniejszych zmian wprowadzonych w nowym zarządzeniu. Już teraz można stwierdzić, że będzie ono wymagało kompleksowych przygotowań zarówno banków komercyjnych i spółdzielczych jak i firm CIT.
Nie obędzie się bez dodatkowych inwestycji. Niektóre dane będzie można uzyskać z obecnych systemów informatycznych, ale najprawdopodobniej trzeba będzie je przystosować do nowych przepisów. Część wymogów może spowodować inwestycje w nowy sprzęt do przeliczania gotówki z funkcją przesyłania danych do systemów informatycznych. Jest to ściśle powiązane z wymogami sortowania jakościowego, które również zaczną obowiązywać od 1 lipca 2018. Warto te sprawy rozpatrywać wspólnie i dzięki temu optymalizować niezbędne do poniesienia koszty.
Ze względu na złożoność powyższych zagadnień, wskazane jest ustalenie precyzyjnych reguł jakie banki mają przestrzegać w raportowaniu i w innych czynnościach. W przeciwnym wypadku, zebrane dane mogą przedstawiać nierzeczywisty stan infrastruktury i struktury pieniądza w obiegu. Z drugiej strony, przed ich wprowadzeniem konieczne są gruntowne przygotowania w instytucjach.
Z posiadanych przez nas informacji wynika, że Narodowy Bank Polski prowadzi obecnie pilotaż systemu raportowania i zachęca partnerów do przystąpienia do projektu. W naszym przekonaniu jest to niezwykle cenna inicjatywa, która może znacząco pomóc w przygotowaniach banków do spełnienia wymogów nakładanych przez bank centralny.
Zapraszamy do kontaktu
Wymienione w niniejszym artykule przykłady zagadnień, nie wyczerpują całej tematyki związanej z projektem sprawozdań kwartalnych. Portal Automatyka Bankowa oferuje wsparcie dla swoich Czytelników w dokładnej interpretacji wprowadzanych przepisów.
Dysponujemy dodatkowymi informacjami udostępnionymi przez NBP, co w połączeniu z naszą wiedza rynkowa, znajomością przepisów EBC i doświadczeń z innych krajów, może okazać się bardzo przydatne w przygotowaniach do spełnienia wymogów nowych regulacji. Co więcej, może to mieć też wpływ na optymalizację kosztów koniecznych do poniesienia. W naszym posiadaniu jest też sam projekt sprawozdania, który chętnie udostępnimy. Jeśli jesteś zainteresowany naszym wsparciem – zapraszamy do kontaktu: redakcja@automatykabankowa.pl.
Marzec 2017
AKTUALIZACJA (Lipiec 2017)
Pod koniec czerwca NBP przedstawił kolejne informacje uszczegóławiające sposób wprowadzenia w życie regulacji określonych w zarządzeniu 19/2016, m.in. w zakresie raportowania. Potwierdziły się wszystkie informacje przedstawione w powyższym artykule. Dodatkowo NBP sprecyzował fakt, że pierwsze sprawozdania dotyczące danych o znakach pieniężnych przeliczonych w sortowniach firm CIT, banków oraz w urządzeniach samoobsługowych, będą składane za III kwartał 2018 roku. Natomiast zamieszczanie danych o liczbie znaków pieniężnych przeliczonych w kasach banku będzie obowiązkowe od lipca 2019. W raportach wymagane będą również informacje potwierdzające odpowiednie przetestowanie urządzeń.
Cykl artykułów poświęconych Zarządzeniu nr 19/2016 jest przygotowywany we współpracy z firmą Talemax. Szczegółowe informacje o produktach spełniających wymogi nowych przepisów znajdziesz m.in. na stronie tej firmy.
Co to za portal?
Inne tematy:
- Jakie zmiany dla uczestników polskiego rynku obsługi gotówki oznacza implementacja unijnej dyrektywy CER?
- Recyklery mają bardzo dużo do zaoferowania sieciom handlowym
- Czy za brak systemu zabezpieczenia bankomatów już wkrótce będzie można trafić do więzienia?
- Nowatorskie wdrożenie samoobsługowych wpłat bilonu w NBP laureatem prestiżowej nagrody
- Czy przepisy nakazujące zabezpieczanie bankomatów pomogą sieciom bankomatów, czy wręcz przeciwnie?
- Jakie zmiany może przynieść strategia gotówkowa opracowywana pod kierunkiem NBP?
- Czy Prezes NBP ma podstawy do planowania intensywnych działań w obronie gotówki?
- Czy pandemia koronawirusa unicestwi obrót gotówkowy?
- Czy posługując się gotówką faktycznie możemy zarazić się koronawirusem?
- Wyniki badań potwierdzają – gotówka jest tania i szybka w użyciu