Są już pierwsze instalacje bankomatów recyklingowych w polskich bankach!

Kilka ostatnich miesięcy to czas historycznych wydarzeń dla polskiej samoobsługi bankowej. Po kilku latach stagnacji, związanej przede wszystkim z obawą przed obowiązującymi przepisami, zostały uruchomione produkcyjnie pierwsze bankomaty recyklingowe. To wydarzenie może mieć przełomowe znaczenie zarówno dla banków jak i dla klientów korzystających z ich usług. Co jest znamienne, instalacje te wykonały banki spółdzielcze. Jest to kolejne potwierdzenie tego, że ta grupa banków jest obecnie liderem w wprowadzaniu nowatorskich rozwiązań samoobsługi bankowej.

Zanim doszło do instalacji – były długie rozważania na temat przepisów

Jeszcze rok temu, kiedy zamieszczaliśmy na naszym portalu artykuł opisujący sytuację na rynku bankomatów recyklingowych, wydawało się, że na pierwszą taką instalację poczekamy co najmniej kilka lat. Głównym powodem była niejasna sytuacja związana z rozporządzeniem Prezesa Narodowego Banku Polskiego z 1989 roku o zatrzymywaniu fałszywych znaków pieniężnych.

Z tego powodu zarówno bankowcy jak eksperci mieli duże wątpliwości jak wprowadzić do banków nowy rodzaj bankomatów. Zastanawiano się, co się stanie gdy klient wpłaci fałszywy banknot, urządzenie przyjmie go a następnie wypłaci następnemu klientowi. Przepisy wymagają bowiem żeby wpłacany i podejrzany banknot był zatrzymany przez osobę, która sporządzi też protokół ze zdarzenia. O tym w jak innej sytuacji przepis ten był tworzony świadczy też zapis, że w przypadku zidentyfikowania podejrzanego banknotu, należy wezwać Milicję Obywatelską!

Oczywiste stało się, że przepisy te nie nadążają za rozwojem technologii a w przypadku bankomatów recyklingowych właściwych uregulowań po prostu nie ma. Czynnikiem, który opóźniał instalacje było też niedostosowanie do nowych bankomatów systemów posiadanych przez banki. Na szczęście są przesłanki tego, że większość z tych problemów można rozwiązać a nieżyciowe przepisy nie mogą zatrzymać naturalnego rozwoju usług. Potwierdzają to banki, które wprowadziły nowatorskie na naszym rynku urządzenia.

Pierwsze w Polsce instalacje bankomatów recyklingowych

Pierwsze dwa bankomaty z funkcją recyklingu uruchomiono na przełomie maja i czerwca w Banku Spółdzielczym w Oławie oraz w Banku Spółdzielczym w Nakle nad Notecią. W pierwszym przypadku zainstalowano bankomat Opteva 328 i oprogramowanie Agilis NDC firmy Diebold. W BS Nakło zainstalowano bankomaty Cineo C4060 firmy Wincor Nixdorf. Do obsługi urządzenia użyto oprogramowania Novum Host ATMR firmy Novum. Jest to wersja systemu specjalnie dostosowana do obsługi bankomatów recyklingowych. Na początku września analogiczną konfigurację sprzętu i oprogramowania do wdrożonej w BS Nakło, uruchomiono w Powiślańskim Banku Spółdzielczym w Kwidzynie.

Bankomaty Cineo C4060 umożliwiają rejestrowane online wpłaty i wypłaty na koncie klienta. Klient przy ich użyciu może płacić za rachunki, spłacać raty kredytów czy zmieniać swój PIN. Bankomat w PBS w Kwidzynie dodatkowo wyposażono w czytnik biometryczny.

Jak to możliwe, że banki zdecydowały się jednak na instalację takich bankomatów? Dlaczego to właśnie banki spółdzielcze dokonały tego jako pierwsze na rynku?

Co sprawiło, że banki zainstalowały pierwsze bankomaty recyklingowe?

Analiza przepisów utwierdziła bankowców, że nie odnoszą się one jednak do bankomatów recyklingowych. Trudno zresztą żeby tak było, skoro powstały ponad 20 lat temu, kiedy w Polsce pojawiały się dopiero pierwsze zwykłe bankomaty.

Specjaliści uznali, że skoro Europejski Bank Centralny (ECB) jest zwolennikiem recyklingu i uważa automatyczną weryfikację za zdecydowanie skuteczniejszą od ręcznej, są to rozwiązania bezpieczne. Stanowisko ECB poparte jest licznymi testami niezawodności w weryfikowaniu wpłacanych banknotów. To sprawia, że liczba bankomatów recyklingowych w strefie Euro od kilku lat szybko rośnie.

Niestety w Polsce nie ma jeszcze takich praktyk, ale można zauważyć zmianę nastawienia Narodowego Banku Polskiego do kwestii bankomatów recyklingowych. Od jakiegoś czasu NBP potwierdzał w wypowiedziach prasowych, że nie ma zastrzeżeń do stosowania nowych bankomatów. Dostawcy bankomatów przeprowadzili testy z wykorzystaniem fałszywych banknotów udostępnionych przez NBP. Pozytywne wyniki tych testów utwierdziły banki w przekonaniu, że są to rozwiązania bardzo bezpieczne i prawdopodobieństwo akceptacji „fałszywki” jest praktycznie równe zeru.

Na decyzje o zainstalowaniu nowych bankomatów prawdopodobnie miał też wpływ przypadek wpłatomatów i recyklerów kasjerskich. Mimo braku szczegółowych przepisów, banki decydowały się jednak na ich zastosowanie i nie miały z tego powodu problemów. Bodźcem dla banków były też zapewne oszczędności, jakie daje zastosowanie takich urządzeń w porównaniu do tradycyjnych bankomatów. Ważny był też niewątpliwie efekt marketingowy.

A dlaczego akurat banki spółdzielcze są pierwsze na rynku?

Główne powody są dwa. Po pierwsze banki spółdzielcze dążą obecnie do wyróżniania się na tle banków komercyjnych innowacyjnością swoich rozwiązań technologicznych. Przykładem jest to, że jako pierwsze w swoich bankomatach zastosowały także biometrię. Druga przyczyna leży w używanym oprogramowaniu do obsługi bankomatów. System Novum Host, stosowany przez dużą część banków spółdzielczych, daje możliwości szybkiego udostępniania nowych funkcjonalności w urządzeniach samoobsługowych.

W przypadku banków komercyjnych, zdecydowana większość z nich posiada oprogramowanie oparte na bardzo starym protokole NDC. Z tego powodu te systemy zdecydowanie trudniej dostosowują się do nowych funkcjonalności. Ale jak pokazuje przykład BS Oława, zastosowanie bankomatów recyklingowych i w takim przypadku jest jednak możliwe. Dodatkowo banki komercyjne mają z reguły bardziej złożony proces decyzyjny, który utrudnia wprowadzanie nowatorskich rozwiązań.

Takich problemów nie mają banki spółdzielcze i już w niedługim czasie pewne są następne instalacje bankomatów recyklingowych. Dłużej będziemy musieli zapewne poczekać na pierwsze instalacje w bankach komercyjnych, w których sytuacja z wdrożeniem nowych bankomatów jest bardziej złożona.

Podsumowując

Ostatnie wydarzenia związane z bankomatami recyklingowymi to dopiero początek tej drogi, ale pierwszy, przełomowy i najważniejszy krok został już zrobiony. I oby następne instalacje nastąpiły jak najszybciej i w jak największej liczbie.

2012